Dans

Les jolies choses Catherine Gaudet

L' extase en combishort

‘Les Jolie Choses’ de Catherine Gaudet est une performance de danse pour 5 interprètes dont la première a eu lieu au printemps 2022 au Festival TransAmériques à Montréal. Dans le cadre de sa tournée européenne actuelle, la compagnie fait escale au Festival International des Brigittines de Bruxelles. Extrêmement exigeant pour les danseurs - dont on salue l'engagement - ce spectacle ‘coup de fouet’ met le public sous tension par un effet d'empathie émotionnelle. (NL vertaling onder)

Les jolies choses
Lodie Kardouss Les Brigittines, Brussel in het kader van het Internationaal festival van de Brigittines 2023 meer info download PDF
01 september 2023

Les choix chorégraphiques et esthétiques de Catherine Gaudet vont droit au but. Un plateau nu, des lumières froides et des costumes épurés : des justaucorps short dans les tons blanc, gris clair, lilas foncé, rose pâle et peau soulignent la radicalité de la démarche.

Dans le premier tiers de la pièce, les corps sont ancrés au sol et génèrent des mouvements répétitifs n'impliquant que le torse et les bras. Ces motifs courts et très graphiques se répercutent visuellement et rythmiquement entre les danseurs. Ils se transforment et évoluent en de brefs unissons ou contrepoints qui se décalent et se synchronisent à nouveau comme des phasages musicaux.

Dans cet univers glacé, les émotions sur les visages sont maîtrisées. Bien que les mouvements soient très géométriques et abstraits, le rendu est loin d'être robotique, car l'émotion émane de l'effort physique, de la persévérance et bientôt de l'épuisement des corps.

Jusqu'alors stationnaires, les corps, tels des moulins à vent, pivotent sur eux-mêmes, jusqu’à poursuivre leur évolution dans l'espace. La partition spatiale est précise, et les orientations et trajectoires sont exécutées sans hésitation. 

Enfin, comme un grain de sable dans les rouages bien huilés de ce mécanisme chorégraphique, quelques interférences se produisent et des mouvements anarchiques apparaissent dans la partition. Ces mouvements presque involontaires peuvent sembler salvateurs, mais parce qu'ils sont très brefs, ils nécessitent en fait plus de contrôle pour réintégrer la structure que pour la quitter. 

Les cinq danseurs forment à présent une ligne qui tourne comme une antenne radar, mais dans le sens inverse des aiguilles d'une montre - brouillant ingénieusement notre perception - jusqu'à la fin de la pièce. Les corps sont en lutte et les visages révèlent autant de résistance à poursuivre l'action qu'à la laisser aller.

Cette chorégraphie est un véritable défi rythmique, physique et spatial

Cette chorégraphie est un véritable défi rythmique, physique et spatial, car si la ligne est en rotation sur elle-même, chaque interprète tourne également sur lui-même. Cette ligne, dont le troisième danseur est le pivot, forme des motifs symétriques, donnant l'illusion d'un jeu de miroirs comme s’ils étaient les fragments d’un kaléidoscope. 

Il en résulte une expérience tendue pour le spectateur qui, happé dans le processus de répétition des motifs physiques sans cesse renouvelés, se retrouve lui-même exposé à une forme d’épuisement à travers l'intensité de la contrainte chorégraphique.

L’insertion de bribes de mouvements, sous forme de morphing, issus du ballet, du french cancan, de danses extatiques, populaires ou enfantines, de comédie musicale, Lindy hop ou de danse country, relance l’attention du spectateur en ce qu'elle interroge la logique du corps comme langage dans un contexte où le matériau s’épuise.

‘Les jolies choses’ ne cherche pas à être une "jolie" pièce, mais plutôt à bousculer, par sa répétition obstinée, l'idée que l'on se fait d'une chose. La composition est particulièrement bien articulée dans ses allers-retours entre une forte rigidité structurelle et le désordre, comme autant d'ambiguïtés sur la destination finale de la pièce. Une micro-variation transforme le corps en personnage, l'abstrait en sensuel, le géométrique en organique, l'absurde en sensible et le sérieux en ironique.

La répétition, en synergie avec le crescendo physique et musical d'Antoine Berthiaume, donne indéniablement de la puissance au propos et a conquis le public lors de la première aux Brigittines. Un spectacle de danse basé sur la répétition, voilà une recette qui, on le sait, a déjà fait ses preuves en Belgique.


NL Vertaling: Extase in combishort

Les Jolie Choses' van Catherine Gaudet is een dansvoorstelling voor 5 performers die in het voorjaar van 2022 in première ging op het Festival TransAmériques in Montreal. Als onderdeel van de huidige Europese tournee maakt het gezelschap een tussenstop op het Festival International des Brigittines in Brussel. Uiterst veeleisend voor de dansers - wier inzet prijzenswaardig is - zet deze flitsende show het publiek onder spanning door een effect van emotionele empathie.

De choreografische en esthetische keuzes van Catherine Gaudet zijn recht door zee. Een kaal podium, koude belichting en minimale kostuums: maillots met korte beenpijpen in wit, lichtgrijs, donker lila, lichtroze en huidskleur onderstrepen de radicale aard van de aanpak.

Tijdens het eerste derde van het stuk zijn de lichamen verankerd aan de vloer. Ze brengen repetitieve bewegingen voort waarbij alleen de romp en de armen betrokken zijn. Deze korte, zeer grafische motieven echoën visueel en ritmisch tussen de dansers. Ze transformeren en evolueren in korte unisono’ s of contrapunten die onderling verschuiven en weer synchroon gaan lopen als muzikale faseverschuivingen.

In dit ijzige universum blijven de emoties op de gezichten onder controle. Hoewel de bewegingen zeer geometrisch en abstract zijn, is de uitvoering verre van robotachtig, want de fysieke inspanning, volharding en al snel uitputting van de lichamen straal op zichzelf emotie uit.

Terwijl de lichamen eerst ter plaatse bleven, gaan ze dan als windmolens rond hun as draaien om dan hun weg door de ruimte te vervolgen. De ruimtelijke score is precies maar toch worden looprichtingen en trajecten worden zonder aarzeling uitgevoerd.

Uiteindelijk, treden, als zandkorrels in het goed geoliede raderwerk van dit choreografische mechanisme, enkele storingen op. Er duiken chaotische bewegingen op in de partituur. Het lijkt erop dat deze bijna onwillekeurige bewegingen redding kunnen brengen, maar omdat ze zo kort zijn, vereisen ze in feite nog meer controle om terug aan te sluiten bij de structuur dan om ze los te laten. 

De vijf dansers vormen nu een lijn die ronddraait als een radarantenne, maar dan tegen de klok in. Dat vertroebelt onze waarneming op ingenieuze wijze tot het einde van het stuk. De lichamen voeren strijd en de gezichten onthullen net zoveel weerstand tegen de voortzetting van de actie als tegen de opgave ervan.

Deze choreografie is ritmisch, fysiek en ruimtelijk een ware uitdaging

Deze choreografie is ritmisch, fysiek en ruimtelijk een ware uitdaging, want terwijl de lijn, waarvan de derde danser de spil is, om zijn as draait, draait ook elke danser om zijn eigen as. Zo ontstaan binnen de draaiende lijn symmetrische patronen die de illusie geven van een spiegelspel, als fragmenten van een caleidoscoop.

Voor de toeschouwer is dat een inspannende gewaarwording. Hij wordt immers zo in beslag genomen door de zich steeds veranderende bewegingsmotieven dat hij zelf ten prooi raakt aan een vorm van uitputting ten gevolge van de intensiteit van de choreografische dwang.

Flarden beweging ontleend aan ballet, French cancan, extasedans, volks- en kinderdansen, musicals, Lindy Hop of countrydans duiken dan als een soort morphing op in de bewegingen. Ze wakkeren de aandacht van de toeschouwer opnieuw aan doordat ze de gedachte dat het lichaam een taal heeft bevragen in een context waarin materiaal er aan hoog tempo doorgejaagd wordt.

Les jolies choses' wil geen 'mooi' stuk zijn, maar eerder de idee die we over iets koesteren aan het wankelen brengen door obstinate herhaling. De compositie is bijzonder goed gearticuleerd in haar gedurige afwisseling van sterke structurele strakheid en wanorde. Het wordt bij elke microvariatie steeds dubbelzinniger waar het stuk op aanstuurt. Een lijf wordt een personage, abstractie slaat om in sensualiteit, geometrie in organische vormen, absurditeit in gevoeligheid en ernst in ironie.

Dit werk put onmiskenbaar zijn kracht uit herhaling, aangejaagd door het muzikale crescendo van Antoine Berthiaume. het veroverde het publiek tijdens de première in Les Brigittines. Een dansvoorstelling gebaseerd op herhaling: ziedaar een formule die, zoals we weten, zijn sporen al verdiende in België.

Uw steun is welkom
Pzazz.theater vraagt veel tijd en inzet van een grote groep mensen. Dat kost geld. Talrijke organisaties steunen ons, maar zonder jouw bijdrage als abonnee komen we niet rond als we medewerkers eerlijk willen betalen. Uw steun is van vitaal belang en betekent dat we onafhankelijk recensies over de podiumkunsten kunnen blijven schrijven. Alvast bedankt!

Abonneren Login